Het is een vaststaand gegeven: elke belegging gaat gepaard met risico’s. Nochtans blijken beleggers de voorbije jaren gewoon te raken aan voorspelbare acties van Centrale Banken. De financiële golven van de voorbije weken staan dan ook haaks op het beleggingspatroon van de meeste beleggers. Hoe komt het dat beleggers minder goed om kunnen met plotse wijzingen tegenover pakweg tien jaar geleden?
De Beurzen
De voorbije weken was de Belgische en wereldwijde beurs andermaal een volatiel vat. De zenuwachtigheid van beleggers gaat onmiddellijk in de lucht bij plotse gebeurtenissen, wat zich vertaalt in negatieve evoluties op de beleggingsmarkt. Eind augustus was de oorzaak te vinden in plotse wijzigingen op de Chinese markt. De Chinese Centrale Bank deed op dat moment de aankondiging om de koppeling van de eigen munt, de yuan (CNY, ook wel renminbi genoemd (RMB)), aan de Amerikaanse dollar (USD) los te laten. Op die manier daalde de keurs van de Chinese yuan tegenover de dollar. Beleggers zagen daarin het teken dat de Chinese markt aan het aanmodderen is en zou kunnen dalen.
Eerder dit jaar was er een gelijkaardige onaangekondigde operatie van de Zwitserse Centrale Bank. Op dat moment besliste de Zwitserse Centrale Bank om het plafond van 1,20 Zwitserse frank (CHF) voor 1 euro (EUR) te verlaten. Ook in die situatie daalde de waarde van de Zwitserse frank tegenover de euro, wat het startschot was voor volatiele wijzigingen.
China
De evolutie op de Chinese financiële markt is allesbehalve een positieve noot. De Chinese markt is immers de tweede belangrijkste economie ter wereld, en was jarenlang de groeimarkt bij uitstek. Nu de Chinese yuan aanmodderde, was dit voor beleggers het teken dat het florerend tijdperk van de Chinese markt gepasseerd is. Het gevolg was dat vrijwel alle financiële markten ter wereld rake klappen kregen. Zowel de aandelen-, obligatie-, grondstoffen-, als valutamarkt kreeg te maken met verlies. De weken na de aankondiging van de Chinese Centrale Bank waren plotse wijzigingen van 4, 5 of meer procent niet langer een uitzondering meer.
Belegger is risicoafkerig
In principe wordt de doorsnee belegger gewaarschuwd wanneer er wijzigingen op de financiële markt staan te gebeuren. De Federal Reserve heeft er een gewoonte van gemaakt om wijzigingen in het monetair beleid vooraf aan te kondigen. Geïnteresseerden zullen zich daarbij wellicht de ’tapering’ onthouden, lees: het afbouwen van de monetaire versoepeling (QE) in 2013. Al meer dan een jaar worden momenteel de markten voorbereid op de eerste renteverhoging door de Amerikaanse Centrale Bank. In principe is er niets mis met deze aankondiging. Alleen is het irritant dat de wijziging tot op heden nog niet is doorgevoerd. Op die manier worden de Amerikaanse beleggers klaar gestoomd voor een renteverhoging, wat symbool staat voor groei van de Amerikaanse financiële markt, echter zonder resultaat tot op vandaag.
Beleggers lijken vooral geïnteresseerd in voorspelbaarheid. Ze moedigen voorspelbare acties van bankiers aan, en hekelen onverwachte gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld het geval was bij de wijzigingen door de Zwitserse en Chinese Centrale Bank. Bij dergelijke onaangekondigde reacties reageren ze zenuwachtig en bieden massaal hun aandelen, obligaties en valutas weer aan op de markt.
Beleggen en risico’s
Zoals reeds hierboven aan bod kwam, gaan rendement en risico hand in hand. Een belegging dat een mooi rendement voorschotelt, gaat meestal ook gepaard met een groter risico dan een belegging met minder hoge winstmarges. Welke keuze u ook maakt (kiezen voor een belegging met minder rendement, maar ook minder risico; kiezen voor en belegging met meer rendement, maar ook met meer risico), beleggen gaat steeds gepaard met risico’s. Uw fondsbeheerder zal u doorsnee interviewen over uw wensen en verwachtingen. Op die manier vermijdt u dat de belegging niet perfect is afgestemd op uw beleggingsprofiel. Op basis van het profiel dat de fondsbeheerder samenstelt zal vervolgens geïnvesteerd worden in een individuele beleggingsportefeuille.
Welke fouten durven (beginnende) beleggers vaak te maken?
Fout 1: onmiddellijk uitstappen bij een negatieve tendens. Een veelgemaakte fout op de beleggings- en financiële markt is om de waardepapieren te verkopen van zodra er een negatieve evolutie wordt vastgesteld. Het kan perfect zijn dat een koers zich herstelt, waardoor de waardepapieren hun waarde behouden. Wanneer het dalingspercentage onder de risicogrens van de fondsbeheerder ligt, zal wellicht wel uit de belegging worden gestapt. Kortom, een belegger zal nagaan of de aandelen, obligaties, valutas of grondstoffen in de toekomst nog zullen herstellen en/of stijgen. Dalen ze tot onder een fictieve grens? Dan zal de fondsbeheerder besluiten de waardepapieren te verkopen.
Fout 2: herhaaldelijk in- en uitstappen. In principe kan men meermaals één aandeel of obligatie aankopen en opnieuw verkopen. Bijvoorbeeld: men koopt aandeel X aan 25 EUR. Op het moment dat het aandeel start te dalen, besluit men het aandeel nog niet te verkopen (zie fout 1 met het onmiddellijk uitstappen bij een negatieve tendens). Het aandeel overschrijdt later de vastgestelde risicogrens van bijvoorbeeld 10 EUR, waardoor de belegger besluit het aandeel te verkopen. Het aandeel stijgt later weer tot 15 EUR waarbij men besluit het aandeel opnieuw te kopen. Op dat moment heeft men een verlies van 20 EUR op hetzelfde aandeel (aankoopprijs 25 EUR – verkoopprijs 10 EUR + meerprijs 5 EUR). Door een minimale beleggingstermijn aan te houden (van bijvoorbeeld drie of vijf jaar) vermijdt u dat het aandeel of de obligatie snel weer in zijn oorspronkelijke waarde herstelt.
Conclusie
In principe gaat elke belegging gepaard met risico. De gouden regel is: hoe meer rendement u via de belegging kan verwezenlijken, des te hoger het risico. Beleggers maken vaak de fout om onmiddellijk een aandeel of een obligatie te verkopen van zodra er verlies is; alsook herhaalde in- en uit te stappen uit hetzelfde waardepapier. Beleggers blijken in het algemeen een voorkeur te hebben voor aangekondigde wijzigingen op de financiële markt. De voorbije jaren kondigden Centrale Banken meestal een wijziging aan, waardoor de impact van deze wijziging nagenoeg nihil was. Dit jaar was er echter sprake van twee onaangekondigde wijziging (eerst van de Zwitserse Centrale Bank, later van de Chinese Centrale Bank), wat resulteerde in plotse wijzigingen op de financiële markten. Het scenario van de voorbije weken en maanden leert ons dat we terug moeten zullen wennen als belegger aan volatiele markten.
